To genetyczne zbadanie pochodzenia narzędzi poddaje je prawom ogólnego rozwoju. Nie są one czymś absolutnie nowym w biegu zjawisk; one jednak zapoczątkowały nową organizację życia, której wysokie znaczenie najdosadniej występuje w zdaniu, że świat ludzki o tyle jest wyższym od zwierzęcego, o ile zwierzęcy od roślinnego. Prawa różniczkowania, przystosowania, doboru i udoskonalenia rządzą tak samo [&hellip
Dzieje ludzkiego społeczeństwa - Archiwum
Organiczne podstawy ducha cz. 11
Może być, że szczególniej skuteczną i ważną dla dalszego przeobrażenia okolicznością było, że człowiek pierwotny używał prostego kamienia jako pocisku, jako broni na odległość, przy czym głowę musiał trzymać podniesioną, a ciało wyprostowane, ażeby oko i ręka równocześnie skuteczność rzutu zabezpieczały2). Korzyść tę potęgowały jeszcze więcej gałęzie i kije, służąc bądź to do bicia, bądź [&hellip
Organiczne podstawy ducha cz. 10
Carus Sterne zauważył, że nie człowiek, lecz małpa wynalazła chód prosty, będący wyraźnie bezpośrednim następstwem walki o byt. „Bez wątpienia małpa przez układ swych szczęk i brak pazurów nieszczególnie była uzbrojona przeciw zwierzętom płaszczyzn. Ruchliwość jej ramion nie na wiele by się zdała, gdyby się niemi nie mogła śmiało posługiwać. Małpy podobne do człowieka, nawet [&hellip
Organiczne podstawy ducha cz. 9
Błędnie jednak wyobrażalibyśmy sobie, że człowiek przez popęd naśladowniczy utworzył narzędzie lub że je rozmyślnie odkrył. Musiało tu raczej działać biologiczne prawo doboru naturalnego w walce o byt tak samo jak przy powstawaniu nowych organów. W sposobie życia małp znajdujemy te wszystkie dane, które przez różniczkowanie i stopniowanie mogę doprowadzić do nowego gatunku tj. człowieka. [&hellip
Organiczne podstawy ducha cz. 8
Stopień najbardziej zbliżony do ludzkiego narzędzia jest gałąź i kamień, jakimi się okolicznościowo posługują małpy antropoidy. Szympans w stanie dzikim zwykle kamieniem roztłukuje owoc leśny podobny do orzecha. Darwin przytacza kilka przykładów, w których zwierzęta posługują się narzędziem lub bronią. Jednakże nie widzi w tym czynności równoznacznej z pracą człowieka dokonywaną przy pomocy narzędzi. „Leży [&hellip
Organiczne podstawy ducha cz. 7
Pomiędzy organami pracy zwierząt, tj. tymi, które służą do celów mechanicznych, możemy rozróżnić kilka stopni rozwoju wiodących do właściwych narzędzi ludzkich. Są one wytworem zewnętrznej powłoki ciała np. rogi, szpony, kolce, kopyta i zęby. Jakkolwiek pochodzenia organicznego i z organizmem związane bezpośrednio, to jednak funkcje ich są mechaniczne i techniczne. Tego rodzaju organy pracy napotykamy [&hellip
Organiczne podstawy ducha cz. 6
Jest rzeczą anatomii porównawczej zbadać kształty organów zwierzęcych, ich podobieństwa i różnice. Teorią Darwina wytłumaczyła ich powstawanie i nabywanie. W pierwszej linii należy rozważyć organa zewnętrzne i ich genetyczną analogią z ludzkimi narzędziami. Można je także nazwać organicznymi narzędziami, gdyż służą do tych samych celów tj. do opanowania i przywłaszczenia naturalnych zewnętrznych przedmiotów. Między materiałem [&hellip
Organiczne podstawy ducha cz. 5
W rozdziale o przyrodniczych podstawach socjologii wykazałem prawomocność biologicznych zasad i w ich znaczeniu ogólnym zarówno dla organicznego, jak też dla społecznego i duchowego świata. Powstawanie narzędzi jako projekcji organów, można jednak wyjaśnić w sposób bardziej realistyczny niż to uczynił Kapp. Wyłącznie porównawcze stanowisko nie wystarcza. Pochodzenie i rozwój narzędzi należy również rozumieć wedle ogólnych [&hellip
Organiczne podstawy ducha cz. 4
Nauki Kappa pomieścić można w ramach tej teorii, którą nazwano materializmem historycznym, a o której Kapp mógł prawie nic nie wiedzieć. Kto jednak w poprzednich ustępach niniejszej książki zaznajomił się dokładniej z poglądami materialistycznymi na historię, tego zaraz uderzy wielka ich zgodność z filozoficznymi objaśnieniami techniki Kappa i powita w nich cenne i pożyteczne uzupełnienie [&hellip
Organiczne podstawy ducha cz. 3
Ten ciąg dalszy organizmu wykraczający poza jego granice nazywa Kapp: „projekcją organów (Organ-projektion). Ręka, mówi on, jest narzędziem naturalnym, a z jej czynności powstaje narzędzie sztuczne. Dostarcza ona we wszystkich swych możliwych postaciach układu i ruchu pierwotnych organicznych form, według których człowiek nieświadomie ukształtował niezbędne dla siebie narzędzia. Spożytkowanie przedmiotów bezpośredniego otoczenia znajdujących się „pod [&hellip