Socjalizm zwalcza prywatne posiadanie kapitału, który bynajmniej nie na osobistej pracy się opiera, lecz istotnie spełnia społeczną funkcję, a znajduje się w posiadaniu jednostek. Kapitał ma zatem zostać uspołeczniony, to znaczy, że wszystkie wielkie środki wytwórczości – ziemia i rola, kopalnie i pokłady mineralnych bogactw, surowe materiały, narzędzia, maszyny, środki komunikacyjne powinny przejść z prywatnego [&hellip
Zasady organizacji społecznej cz. 7
Zarobiona, zapracowana, zasługą własną zdobyta własność! O jakiejże mowa? o małomieszczańskiej, o drobnej własności chłopskiej, która wyprzedziła mieszczańską? Nie potrzebujemy jej znosić; rozwój przemysłu zniósł ją i znosi codziennie. A może mówicie o współczesnej własności prywatnej mieszczańskiej? Czyż tworzy ją praca najemna, praca proletariatu? Bynajmniej. Tworzy ją kapitał, t. j. własność, która pracę najemną wyzyskuje, [&hellip
Zasady organizacji społecznej cz. 6
Podczas gdy socjalistyczna krytyka wykrywa wciąż wzmagający się przedział między robotnikiem a jego środkami pracy, pozytywny program socjalizmu stawia sobie za cel połączenie robotnika z jego środkami wytwórczości na nowo i to na wyższym stopniu rozwoju ekonomicznych sił wytwórczych. W „manifeście komunistycznym” został ten proces rozwojowy w istotnie genialny sposób przedstawiony następującymi słowy: „Zniesienie obecnych [&hellip
Zasady organizacji społecznej cz. 5
Teraz sprzedaje pracę żony i dzieci. Staje się handlarzem niewolników. Już A. Smith widział w społeczeństwie mieszczańskim społeczeństwo wymienne, w którym „każdy jest poniekąd kupcem”. Nie myślał jednak jeszcze o tym, że kupcy są zarazem handlarzami niewolników, którzy wraz z ludzką siłą roboczą i całego człowieka na rynek wywożą. Na razie dostrzegł tylko pierwiastek dobroczynny [&hellip
Zasady organizacji społecznej cz. 4
Tutaj zaczyna się krytyka współczesnego socjalizmu, który dąży do uzupełnienia i rozwinięcia idealnych zasad liberalizmu i indywidualizmu w społecznych i ekonomicznych stosunkach. Usiłuje on stworzyć organizację ekonomiczną, która umożliwiłaby rozwój jednostek zgodny z ideałami wolności i sprawiedliwości. Dla tego to ostrze krytyki socjalistycznej zwraca się głównie przeciw pojęciu własności; dla tego też jego teoria ekonomiczna [&hellip
Zasady organizacji społecznej cz. 3
Marks opisał ten proces w dziejach rozwoju kapitału: „Skąd bierze początek pierwotne nagromadzenie kapitału, tj. jaka jest jego geneza historyczna? O ile nie jest bezpośrednią zamianą niewolników i poddanych, tj. prostą zmianą formy, jest wywłaszczeniem bezpośredniego wytwórcy, tj. zniesieniem własności prywatnej opartej na własnej pracy. Człowiek dla egzystencji ludzkiej nieodzownie potrzebuje własności, tj. pewnej sumy [&hellip
Zasady organizacji społecznej cz. 2
W deklaracji praw człowieka i obywatela powiedziano. „Wszyscy obywatele są równi wobec prawa, a zatem wszyscy mają według miary swych zdolności równy dostęp do wszelkich publicznych godności, stanowisk i urzędów, tylko ich talenty i cnoty mogą o różnicy między niemi stanowić. Widzieliśmy, jak liberalizm w ciągu swego rozwoju zrzekał się swych ideałów, a zrzec się [&hellip
Zasady organizacji społecznej cz. 1
Do najciekawszych i najważniejszych zagadnień społeczno-przyrodniczych należy badania stosunku jednostki do społeczeństwa i dziejów jej gatunku. Człowiek rodzi się w społeczeństwie ludzkim nagi i bezbronny; ale w wyobrażeniach i uczuciach członków tego społeczeństwa wytworzyły się pojęcia społecznych obowiązków i dzięki temu indywidualny rozwój dziecka wspierany bywa duchowymi i materialnymi środkami. Można mierzyć stopień zobyczajenia różnych [&hellip
Techniczne warunki świadomości logicznej cz. 15
Świadomość logiczną łączą też z zainteresowaniem pewne stany czuciowe. I ona ma pewną dziedzinę postrzegania zmysłowego, nie dotykającego wprawdzie wprost organów zmysłów, lecz pośrednio przez zmysłową technikę pracy uzbrojonej w narzędzia, począwszy od surowego krzemienia aż do najbardziej zawiłego aparatu i do najwznioślejszych słów i dźwięków artysty i myśliciela. Obraz techniczny jako symbol jest niezbędnym [&hellip
Techniczne warunki świadomości logicznej cz. 14
Dodajemy, że i duch ludzki jest zwierciadłem wszechświata; zwierciadło to jednak jest dziełem człowieka, w którym on i świat i siebie samego rozpoznaje. W tym kierunku dąży również i materializm ekonomiczny, ta ostatnia latorośl filozofii spekulatywnej. Pojmuje on zmysłowość człowieka nie tylko jako zmysłowe postrzeganie, lecz jako zmysłową działalność, praktykę życia. ,,Kwestia czy myśl ludzka [&hellip