I dla Kanta jest również rzeczą stwierdzoną, że wszelka prawda pochodzi z doświadczenia; chodzi jednak o to, by ustalić czym jest doświadczenie t. j. o zdefiniowanie pojęcia doświadczenia. I dla Kanta jest dalej rzeczą stwierdzoną, że każde doświadczenie bierze początek w postrzeganiu; mimo to jednak wszelkie poznanie nie potrzebuje z postrzegania wypływać. Istota rozumu polega na pewnych powszechnie uznanych pojęciach, liczby, przyczyny, substancji, możliwości i t. p. — które są a priori, t. j. w swym znaczeniu niezależne od zmysłowego postrzegania. Ta aprioryczność oznacza jednak pewną samorzutność, to znaczy, że wprawdzie wszelkie poznanie pozostaje w nierozerwalnej łączności z bodźcami zmysłowych wrażeń, lecz w pojęciach i zasadach czystego rozumu odbija się prawidłowość, wedle której duchowa działalność reaguje na bodźce zmysłowe. To np., że człowiek wedle określonych reguł przedmioty liczy lub ich brak zaznacza, że je przyczynowo między sobą łączy, są to czynności, w których się objawia czynna świadomość logiczna człowieka. Na tej anatomii rozumu opiera się wiedza matematyczna i przyrodnicza obowiązująca każdego nie o tyle, o ile jest człowiekiem, lecz o ile jest rozumnym i zdolnym do naukowego myślenia.