Świadomość logiczną łączą też z zainteresowaniem pewne stany czuciowe. I ona ma pewną dziedzinę postrzegania zmysłowego, nie dotykającego wprawdzie wprost organów zmysłów, lecz pośrednio przez zmysłową technikę pracy uzbrojonej w narzędzia, począwszy od surowego krzemienia aż do najbardziej zawiłego aparatu i do najwznioślejszych słów i dźwięków artysty i myśliciela. Obraz techniczny jako symbol jest niezbędnym zmysłowym dodatkiem myślenia pojęciowego.
Bezwarunkowo zatem istnieje równoległość między logiką i techniką. Powody rozumowe są zarazem rzeczywistymi przyczynami, jak słusznie podnosi Spinoza, ale są to przyczyny rzeczywiste technicznie wywołane. Logiczny porządek powodu i skutku, jest specjalnym rodzajem psychofizycznego porządku przyczyny i następstwa przyczynowe pojmowanie jest odrębną formą powszechnego przyczynowego działania.