Jeden istnieje czynnik pomijany zarówno przez Darwina i Wallace’a, jak Spencera i jego następców. Czynnik ten został przedstawiony zupełnie jasno z innej strony, mianowicie przez teoretycznych twórców współczesnej demokracji społecznej. Teoria materializmu ekonomicznego jest dla historii rozwoju nieodzownym ogniwem, które usuwa dualizm Darwina i mistycyzm Wallace’a. Przyczyną błędów i mylnych wniosków Darwina przystosowaniu teorii doboru do historii cywilizacji była jego zupełna nieznajomość teorii ekonomicznych i dziejów rozwoju gospodarczego, do której się w liście do Marksa przyznawał. Tenże sam brak wiadomości ekonomicznych i zupełne wykluczenie gospodarczych i technicznych wyjaśnień z historycznego poglądu na rozwój ludzkości, spowodowały, jak wykazaliśmy w rozdziałach poprzednich, najosobliwsze błędy wielu ewolucyjnych badaczy przyrody przy stosowaniu teorii Darwina do ludzkiego społeczeństwa i nauk socjalistycznych.
Materializm ekonomiczny, który kładzie największy nacisk na techniczne i gospodarcze warunki danego stopnia uspołecznienia, jest niezbędnym uzupełnieniem materializmu fizycznego konsekwentnie stosowanego przez Darwina do wyjaśnienia rozwoju całego organicznego świata.